آشنایی با کپسول آتش نشانی و انواع آن
کپسول آتش نشانی مخزنیست استوانه ای شکل که با مواد مخصوصی تحت فشار پرشده و در هنگام آتش سوزی به ما کمک می کند تا آتش را مهار و از گسترش آن جلوگیری نماییم. با توجه به اینکه انواع آتش با هم متفاوت است ؛ نحوه مواجهه با آن نیز متفاوت و وابسته به ماهیت آتش می باشد. به همین جهت در طول زمان کپسول های آتش نشانی مختلفی به وجود آمده است که هر کدام از آنها برای حریق های متفاوت مناسب و قابل استفاده است.با ما همراه باشید تا با انواع کپسول آتش نشانی و کاربرد های آنها با هم آشنا شویم.
انواع کپسول آتش نشانی از لحاظ وزن
با توجه به مساحت محل نصب کپسول و حجم و نوع مواد قابل اشتعال موجود در محیط می توان وزن کپسول آتش نشانی را مشخص نمود. کپسول های آتش نشانی معمولاً تا وزن های 12 الی 14 کیلوگرم به صورت دستی و در وزن های بیشتر به صورت چرخدار طراحی شده اند. هرچه وزن کپسول بیشتر باشد ، سطح پوشش آن (یعنی مساحتی که خاموش کننده قادر به اطفاء حریق می باشد) نیز بیشتر است.
طبق استاندارد ، کپسول هایی که دارای وزن کمتر از 18 کیلوگرم می باشد را در ارتفاع 1 متر و بیشتر از 18 کیلوگرم را در ارتفاع 1.5 متر نصب می کنند به طوری که سر کپسول در این ارتفاع قرار بگیرد.برای اطلاع بیشتر در خصوص استاندارد نصب کپسول آتش نشانی این مطلب می تواند به شما کمک کند.
معرفی اجزای کپسول آتش نشانی
عموماً کپسول های آتشنشانی دارای قسمت های زیر است :
یک بدنه استوانه ای که داخل آن بسته به نوع کپسول ، پودر ، آب ، و یا گاز CO2 تحت فشار وجود دارد.
دسته نگهدارنده که جهت جابه جایی کپسول از آن استفاده می شود.
پین که به صورت یک سوزن بین اهرم و دسته قرار می گیرد و تا از پلمپ خود جدا نشود امکان خروج محتویات داخل سیلندر را نمی دهد.
اهرم یا ضامن که با فشار دادن آن پس از بیرون کشیدن پین باعث خروج محتویات کپسول می شود.
شیلنگ هدایت کننده که باعث افزایش سرعت مواد و هدایت دقیق آن به روی آتش می شود. در کپسول های CO2 به صورت شیپور مانند می باشد.
رنگ کپسول آتش نشانی
کپسول های آتش نشانی در گذشته معمولاً با رنگ های مختلفی نشان داده می شدند تا کاربر بتواند به طور سریع از کپسول مناسب استفاده نماید. مثلاً کپسولهای با محتوای آب به رنگ قرم ، کپسول های CO2 به رنگ سیاه ، کپسول های حاوی پودر به رنگ آبی و کپسول های بیوورسال به رنگ سبز می باشند. اما در ایران معمولا اکثر کپسول ها به رنگ قرمز بوده و تفاوت هر کدام را به صورت نواری رنگی بر روی بدنه آن مشخص می کنند.
کاربرد انواع کپسول آتش نشانی
در هنگام استفاده از کپسول آتش نشانی لازم است حتماً به نوع کپسول دقت کرد. زیرا کاربرد کپسول های آتش نشانی با هم متفاوت بوده و با توجه به انواع آتش نوع کپسول مورد نیاز نیز متفاوت است. در زیر به کاربرد انواع کپسول آتش نشانی اشاره شده است :
حتی الامکان از به کار بردن این نوع کپسول ها در فضای باز خودداری نمایید. زیرا باعث پراکندگی گاز و کاهش اثربخشی آن می شود. با توجه به اینکه قدرت پرتاب آن بین 2تا 4 متر می باشد ، می بایست تا حد امکان به آتش نزدیک شد. حداقل زمان تخلیه این خاموش کننده ها حدود 16 ثانیه است. صورتی که کمتر از 10 درصد آن استفاده شده باشد می توان مجدداً از آن استفاده نمود. ازاین نوع کپسول برای اطفاء حریق نوع B و C استفاده می شود.
کپسول آتش نشانی آبی (آب و گاز)
جهت تأمین فشار در این نوع کپسول از گاز CO2 در داخل یک کارتریج استفاده می کنند.
این نوع خاموش کننده غیرقابل کنترل است یعنی در صورت خارج شدن گاز از کارتریج امکان استفاده مجدد از آن وجود ندارد.حد اقل مدت زمان تخلیه آن حدود 60 ثانیه است. از این نوع کپسول برای اطفاء حریق لوازم چوبی ، کارتن ، مبلمان ، فرش و … استفاده می شود.این نوع کپسول مناسب برای اطفاء حریق نوع A می باشد.
کپسول آتش نشانی فوم
کپسول فوم با نواری خردلی به دور آن برای اطفاء حریق مایعات استفاده می شود.
فوم مانند آب بر روی برخی کالاها مانند تجهیزات برقی و یا کاغذی اثر نامطلوب داشته و نباید از آن استفاده نمود. کاربرد این نوع کپسول نسبت به سایر خاموش کننده ها کمتر بوده اما بهترین خاموش کننده جهت اطفاء مایعات قابل اشتعال می باشد. فوم به سرعت سطح مایع را پوشانده و با جلوگیری کردن از رسیدن اکسیژن مانع گسترش آن می شود. این نوع کپسول مناسب برای اطفاء حریق نوع B می باشد.
کپسول آتش نشانی پودری (پودر و گاز )
از این نوع کپسول برای اطفاء هر نوع حریقی استفاده می شود. اما مؤثرترین کاربرد آن برای خاموش کردن حریق مایعات و فلزات است.
تفاوت عمده این نوع کپسول ها در نوع پودری است که در آن ها استفاده می شود که توضیحات آن در مقاله انواع پودر آتش نشانی آورده شده است. این نوع کپسول مناسب است برای حریق های با وسعت زیاد، مایعات اشتعال زا، منشأ الکتریکی و گازهای اشتعال زا. این نوع کپسول مناسب برای اطفاء حریق نوع A، B،C و D می باشد.
کپسول آتش نشانی بیوورسال
کپسول های بیوورسال دارای ویژگیهای زیربوده و مناسب برای اطفاء حریق های جامدات و مایعات قابل اشتعال نظیر کاغذ ، پارچه، پلاستیک، چوب، روغن ها، گازوئیل و تینر می باشد :
دوستدار محیط زیست
عدم بازگشت شعله
عدم خورندگی
توانایی بسیار بالا در خاموش کردت آتش های پر حجم
غیر فعال کننده هر 4 عامل اصلی انتشار حریق (اکسیژن-حرارت-سوخت-زنجیره آتش)
این نوع کپسول مناسب برای اطفاء حریق نوع A و B می باشد.